ارسباران، اکوسيستمي شکننده

به گزارش خبرنگار موج، جنگل هاي ارسباران با 164 هزار هكتار وسعت در محدوده كوه هاي قره داغ و رودخانه ارس قرار گرفته است. ارسباران منطقه وسيعي است كه داراي 900 هزار هكتار وسعت بوده و از دو بخش ارسباران شمالي و جنوبي تشكيل مي شود. جنگل هاي ارسباران توسط يونسكو (سازمان علمي فرهنگي ملل متحد) به عنوان منطقه اي حفاظتي و ذخيره گاه “بيوسفر” (ژنتيكي) در كره زمين مطرح شده است. كارشناسان طي سال هاي اخير، جنگل هاي ارسباران را به دليل داشتن 785 گونه گياهي و 170 گونه درختي شامل 42 تيپ مرتعي و 143 واحد جنگلي، در زمره يكي از مناطق با ارزش ژنتيكي جهان شناخته و به جهت برخي ويژگي هاي خاص يك منطقه رويشي مستقل، با نام منطقه جنگلي ارسباران معرفي كرده اند كه يكي از مناطق پنجگانه رويشي ايران محسوب مي شود. جنگل هاي ارسباران از نظرجغرافيايي به اتفاق جنگل هاي خزري در زمره منطقه جنگل هاي هيركاني قرار مي گيرد و شباهت زيادي به جنگل هاي خزري و جنگل هاي كناره درياي سياه دارد، با اين تفاوت كه به جاي درختان راش و توسكاي جنگل هاي شمال كشور و درختان كاج حاشيه درياي سياه، درختان بلوط و ممرز در جنگل هاي ارسباران روييده است. اين جنگل ها به دليل قرار گرفتن در محل تلاقي رشته کوه هاي البرز و زاگرس برخي ميزبان برخي گونه هاي زاگرسي نيز هستند. منطقه ارسباران با طبيعت زيبا و چشم اندازهاي دلنشين و وجود اماكن و ابنيه تاريخي مختلف، توان بالقوه بالايي براي جذب گردشگر دارد. گياهان دارويي موجود در اين منطقه با ارزش قابل توجه، به عنوان يكي ديگر از محورهاي توسعه منطقه مي تواند از اهميت ويژه اي برخوردار باشد. محمد رضي الهيان، رييس اداره منابع طبيعي شهرستان کليبر در ارتباط با جنگل هاي ارسباران مي گويد: بيشترين سهم جنگل هاي ارسباران متعلق به منطقه کليبر بوده و حدود 90 هزار هکتار وسعت دارد. وي مي افزايد: در اين منطقه مباحث حفاظتي و حمايتي بايد به طور جدي مد نظر قرار گرفته و در تمام فعاليت ها و اقدامات انجام شده بايد به آن توجه شود. الهيان، مهمترين علت تخريب در جنگل هاي ارسباران را مهاجرت معکوس و بازگشت روستاييان به منطقه دانسته و اظهار مي دارد: به دليل افزايش قيمت زمين و بهبود وضعيت معيشتي روستاييان، بازگشت به موطن اصلي در سال هاي اخير شدت گرفته است. وي مي گويد: اين بازگشت به طور قطع تبعاتي داشته و ميزان تخريب را افزايش مي دهد. رييس اداره منابع طبيعي کليبر در پاسخ به سئوالي در ارتباط با وجود يگان حفاظت براي اين ذخيره گاه ارزشمند تصريح مي کند: کل سطح جنگل هاي منطقه کليبر فقط با 18 نفر نيرو اداره مي شود. وي تاکيد مي کند: تمام نيروهاي اداره منابع طبيعي کليبر جزء يگان حفاظت محسوب شده و در امر حفاظت فعال هستند. الهيان مهمترين مشکل يگان حفاظت در منطقه را نبود تجهيزات مناسب دانسته و مي گويد: در اداره منابع طبيعي شهرستان کليبر فقط 3 ماشين وجود دارد. وي با اشاره به اتکاي نيروهاي يگان حفاظت براي مقابله با اقدامات تخريبي را به ضابطين افتخاري مستقر در روستاها تصريح مي کند: هر يک از نيروهاي اداره منابع طبيعي با 18-17 نفر ضابط افتخاري ارتباط دارد، اما نبود حقوق و مزايا براي ضابطين به طور حتم سبب کاهش تدريجي انگيزه افراد مي شود. رييس اداره منابع طبيعي کليبر مي افزايد: سال گذشته 31 ميليون تومان از محل کشف جرايم به حساب دولت واريز شده، اما بر خلاف نص صريح قانون، هيچ مبلغي براي مخبرين در نظر گرفته نشد. وي مي گويد: تخصيص بخشي از حق کشف به ضابطين و مخبرين بر اساس قانون، سبب ايجاد انگيزه براي نيروهاي فعال شده و ميزان تخريب را کاهش مي دهد، اما اين قانون تا کنون اجرايي نشده است. ارسباران جنگلي بدون قاچاق الهيان با صراحت وقوع قاچاق در جنگل هاي ارسباران و تهيه پارو از چوب درختان اين جنگل را تکذيب کرده و اظهار مي دارد: در اين منطقه روستاها محدوده عرفي داشته و مردم محلي اجازه استفاده خارج از عرف به افراد را نمي دهند. وي مهمترين عامل تخريب در ارسباران را استفاده از چوب با هدف بازسازي و مرمت منازل و گرم کردن خانه ها دانسته و مي گويد: متاسفانه هزينه حمل سوخت در منطقه ارسباران معادل با قيمت سوخت است. رييس اداره منابع طبيعي کليبر مي افزايد: به همين منظور براي مقابله با استفاده از چوب براي گرم کردن منازل، دولت هزينه هاي حمل سوخت را تقبل کرده است. وي ميزان سوخت مورد نياز روستاهاي منطقه را 1 ميليون و 200 هزار ليتر اعلام کرده و خاطر نشان مي سازد: به طور ميانگين نياز هر خانواده به سوخت حدود 2 هزار ليتر است، اما با توجه به امکانات موجود فقط 1000-500 ليتر سوخت با حمايت هاي دولتي در اختيار روستاييان قرار مي گيرد. وي مي گويد: در طول سال اگر هيچ سوختي به روستاييان رسانده نشود، هر خانوار روستايي 12-10 متر مکعب هيزم براي گرم کردن منزل نياز دارد. الهيان تعداد مناطق روستايي در حاشيه جنگل را 120 منطقه اعلام کرده و خاطر نشان مي سازد: ميانگين تعداد خانوارهاي روستايي در اين مناطق 40-35 خانوار است. ارسباران قرباني توليد ذغال رييس اداره منابع طبيعي کليبر اکوسيستم ارسباران را بسيار شکننده دانسته و مي گويد: طي سال 53، کل درختان جنگل ارسباران به منظور تهيه ذغال کف بر شده است. وي با اشاره به شاخه زاد بودن جنگل ارسباران مي افزايد: در اين منطقه قابليت بهره برداري و امکان آزمون و خطا وجود ندارد. الهيان مديريت ارسباران را امري مشکل توصيف کرده و مي گويد: در طرح هاي جنگل داري که پيش از اين تهيه شده به کاشت گونه هاي غير بومي توجه شده، اما نمي توان از اين شيوه ها براي ارسباران استفاده کرد. وي تاکيد مي کند: احيا و بازسازي جنگل هاي ارسباران بسيار دشوار بوده و نيازمند زمان هاي بسيار طولاني است. رييس اداره منابع طبيعي کليبر با اشاره به تکيه بر بذرپاشي در احياي جنگل هاي ارسباران خاطر نشان مي سازد: اگر چه عمليات بذرپاشي نياز به هزينه هاي زيادي ندارد، اما با تخصيص بودجه عمليات حمايتي بهتر انجام خواهد شد. وي با اشاره به وجود آردوج (گونه اي ارس) و درختچه پر که خاص منطقه ارسباران است، اظهار داشت: گياهان دارويي منطقه شامل آويشن، بابونه، کاکوتي، بومادران، زرشک و قره قات است. الهيان در ارتباط با ايجاد درآمدزايي براي مردم محلي از طريق بهره برداري از گياهان دارويي مي گويد: پتانسيل گياهان دارويي منطقه به حدي نيست که بتواند نيازهاي معيشتي جوامع محلي را مرتفع کند. وي مي گويد: اجراي طرح هاي زودبازده نظير نوغانداري، پرورش زنبور عسل و، در صورت ايجاد فرهنگ مصرف ماهي، آبزي پروري در منطقه ارسباران بسيار موثر خواهد بود. رييس اداره منابع طبيعي و آبخيزداري کليبر در ارتباط با زراعت چوب تصريح مي کند: سالانه 140-130 هزار اصله نهال در قالب طرح هاي آبخيزداري به صورت رايگان بين علاقمندان توزيع مي شود. جنگل هاي ارسباران به دليل وجود گونه هاي گياهي و جانوري متعدد يکي از اکوسيستم هاي منحصر به فرد جهان است. در هر 100 متر مربع از اين جنگل، 20 گونه گياهي وجود داشته و در مجموع داراي 96 گونه درختي و درختچه ايست. آسيب هاي وارده به جنگل در گذشته و تهيه طرح هاي مديريت جنگل مبتني بر تفکرات غير سازگار با محيط زيست منجر به ورود خسارات جبران ناپذير به اين اکوسيستم زيبا و ارزشمند شده است. بنابراين با توجه به مسنوخ شدن شيوه هاي جنگلداري کلاسيک و گرايش جهاني به شيوه هاي نزديک به طبيعت، بايستي با تجهيز و تهيه نيرو و امکانات مناسب براي ادارات منابع طبيعي مستقر در منطقه ارسباران، طرح هاي جنگلداري با توجه به حساسيت هاي ويژه اين ذخيره گاه زيست کره تهيه شود. سردسير بودن منطقه و نياز جنگل نشينان به سوخت از ديگر مشکلات موجود است که فشار بر عرصه هاي جنگلي را افزايش مي دهد. با تجهيز ادارات منابع طبيعي به ماشين هاي حمل و توزيع سوخت و تامين نياز روستاييان به طور قطع علاوه بر کاهش فشار بر عرصه هاي جنگلي، ميزان مشارکت روستاييان در طرح هاي احيايي افزايش خواهد يافت. يگان حفاظت از جمله مجموعه هايي است که طي سال هاي اخير جايگزين گارد جنگل شده است. لازمه موفق عمل کردن اين تشکيلات، وجود امکانات لازم نظير ايستگاه هاي بازرسي، ماشين هاي گشت زني و تدوين قوانين مناسب در برخورد با قانون شکنان است تا اعضاي اين يگان با امنيت بيشتري به انجام وظايف بپردازند. متاسفانه در ايران با وجود تلاش هاي بسيار زياد و استفاده از سربازان وظيفه در ترکيب يگان حفاظت هنوز اين مجموعه جايگاه واقعي خود را پيدا نکرده و هيچ امنيتي براي اعضاي فعال در آن وجود ندارد. در صورت برخورد مسلحانه با متخلفين، حافظان جنگل در دادگاه هاي عمومي و مشابه ساير مجرمين مورد محاکمه قرار گرفته و در برخي موارد براي اين افراد حکم قصاص صادر شده است. مجموعه اين عوامل منجر به ايجاد دلسردي و گاهي ترس در کارکنان يگان حفاظت و گستاخي بيشتر متخلفان مي شود. جا دارد مسئولين با بازنگري قوانين و در نظر گرفتن مخاطرات موجود در اين بخش انگيزه کافي براي برخورد با متخلفان را فراهم کنند. تهيه و تنظيم: ليلا مرگن

ورزشکاران و چابکسواران عشایر آذربایجان شرقی با هم به رقابت پرداختند

به گزارش خبرنگار مهر در کلیبر، این دوره از مسابقات که از صبح تا عصر جمعه در روستای صومعه شهرستان کلیبر برگزار شد با استقبال بیش از 40 هزار نفر از روستاییان و عشایر منطقه همراه بود.

در این جشنواره فرهنگی ورزشی که با حضور هزاران علاقمند به طبیعت و ورزش های روستایی برگزار شد، در بخش ورزشی، عشایر استان در رشته های دو و میدانی، طناب کشی، کشتی پهلوانی و اسب دوانی با هم به رقابت پرداختند و به نفرات اول تا سوم هر رشته جوایز نقدی و حکم قهرمانی از سوی اداره کل تربیت بدنی و فدراسیون ورزش های روستایی و عشایری اهدا شد.
مراسم افتتاحیه این رقابتها با تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید و با نواخته شدن سرود مقدس جمهوری اسلامی ایران آغاز شد و در رشته اسب دوانی این جشنواره و در بخش مردان که در پنج کورس برگزار شد، در کورس اول محمد اقدمی، شکر حسین زاده و علی فرج پور به ترتیب اول تا سوم شدند
در کورس دوم شاهرخ علی محمدی، ایرج محمدی و جواد عبادی، در کورس سوم احد جندی، مهرداد درمست زاده و شهروز حاج خواجه لو، در کورس چهارم پیمان محمدی، میثم متقی زاده و سلمان قدرتی و بالاخره در کورس پنجم احد حاج خواجه لو، اسماعیل روحی و رشید پیمان به ترتیب عناوین اول تا سوم را کسب کردند.

در بخش بانوان نیز که تنها با شرکت سه سوارکار زن عشایر برگزار شد، ثریا بیرامی موفق به عبور از خط پایان شد و دیگر سوارکاران در اواسط مسیر از روی اسبهای خود به زمین افتادند و نتوانستند مسابقه را به پایان ببرند.
در بخش فرهنگی این جشنواره نیز نمایشگاه کوچکی از صنایع دستی عشایر استان در "آلاچیق" های عشایر برپا بود که این نمایشگاه با استقبال مردم حاضر در محل جشنواره مواجه شد.
اهدای 30 میلیون ریال جایزه به ورزشکاران
در این مسابقات، از سوی ستاد برگزاری مبلغ 30میلیون ریال برای نفرات برتر چابک سواران اهداء شد.
در بخش فرهنگی این جشنواره نیز نمایشگاه کوچکی از صنایع دستی عشایر استان در "آلاچیق" های عشایر برپا بود که این نمایشگاه با استقبال مردم حاضر در محل جشنواره مواجه شد.
جشنواره عشایر مکانی برای ارتقای جسمی و معنوی است

سید محمد شروین اسبقیان مدیر کل تربیت بدنی آذربایجان شرقی در این مراسم گفت: این جشنواره به منزله جشنواره ای معنوی، حماسی و ورزشی می باشد و بهترین مکان و موقعیت برای شادی و ننشاط است و از برگزارکنندگان ان تشکر می کنم.

وی تصریح کرد: این دوره از جشنواره در صومعه کلیبر متفاوت تر از دوره های برگزار شد و تربیت بدنی استان بر خود می بالد که در کنار فدراسیونهای روستایی و عشایری دستگاه های اجرایی خدمتگزاری برای جامعه روستایی و عشایری را انجام می دهد .
اسبقیان مسابقه اسب داونی را یکی از ورزش های سفارش شده از سوی پیامبر گرامی اسلام (ص) بر شمرد و گفت: با ایجاد فضای مناسب برای انجام این رشته در جشنواره سال آینده در همین مکان سال آینده پیست سوارکاری در این منطقه ایجاد خواهد شد.
مدیرکل تربیت بدنی آذربایجانشرقی از عشایر به عنوان حامیان اصلی انقلاب یاد کرد و گفت: عشایر همیشه ودر طول همه دوران حامی انقلاب بوده و هیچگاه زیر بار ظلم نرفته است.
وی افزود: پیرویت از راه امام، روحیه حق طلبی، شجاعت، ساده زیستی، حمایت از حق مظلوم و مردانگی از ویژه گی های بارز عشایر ایران است.
مدیرکل تربیت بدنی آذربایجان شرقی در ادامه بیش از هر چیز حضور بسیار خوب نیروی انتظامی ، پرسنل زحمتکش هلال احمر و اورژانس همچون سالهای گذشته تشکر کرد و گفت: نظم محل برگزاری متفاوت تر از سالهای قبل بود و جا دارد از همکاری استانداری آذربایجانشرقی ، فدراسیون ورزشهای روستایی و عشایری کشور ، فرمانداری شهرستان کلیبر ، صدا و سیمای مرکز آذربایجانشرقی و هیات ورزش روستایی و عشایری و سوارکاری استان و سایر دستگاههای اجرایی آذربایجانشرقی در این دوره از مسابقات که نشان از توجه ویژه به ورزش منطقه آذربایجان تقدیر تشکر کرد.

هفدهمین جشنواره فرهنگی ورزشی عشایر آذربایجان شرقی با همت و همکاری اداره کل تربیت بدنی، فدراسیون ورزشهای روستایی و عشایری، هیئت ورزشهای روستایی و عشایری آذربایجان شرقی، فرمانداری و اداره تربیت بدنی شهرستنان کلیبر، نیروی انتظامی و دیگر ارگان ها و نهادهای دولتی و خصوصی در روستای صومعه واقع در منطقه حصرتان شهرستان کلیبر برگزار شد.

گزارش تصویری خبرگزاری ها

گزارش تصویری ایرنا
گزارش سوم ایسنا
خبر گزاری ایسنا آذربایجان
گزارش دوم ایسنا

طغيان رودخانه ارس به برخي روستاهاي شهرستان کليبر خسارت زد

خبرگزاري موج - فرماندار کليبر از طغيان رودخانه ارس بر اثر بارندگي هاي اخير خبر داد و گفت: طغيان رودخانه ارس باعث آب گرفتگي برخي روستاها و تاسيسات زير بنايي شهرستان کليبر شده است.
به گزارش موج، عبدالله اصغرپور فرماندار کليبر گفت: بر اثر بارندگي هاي اخير، دبي رودخانه ارس با يک هزار و 150متر مکعب در ثانيه به دو برابر افزايش يافته است.
وي افزود: رودخانه هاي ايلقينا، کليبرچاي و سئلين از رودخانه هاي حوضه آبريز ارس نيز با طغيان در مسير خود تاسيسات زير بنايي منطقه از جمله ايستگاه هاي پمپاژ آب و جاده هاي مواصلاتي 11روستا را با آسيب جدي مواجه کرده است.
فرماندار کليبر گفت: برخي از اراضي کشاورزي حاشيه رودخانه ارس خسارت ديده که مسئولان در حال برآورد ميزان آن هستند.
اصغرپور افزود: تاسيسات آب رساني آب آشاميدني و کشاورزي روستاهاي قلي بيگلو، توعلي، خمارلو و روستاهاي عشايري دچار خسارت شده و يا در محاصره آب قرار گرفته اند.
وي در خصوص خسارت راه هاي مواصلاتي شهرستان نيز اظهارداشت: راه هاي روستاهاي مردان قم، عمارت، همنشين، شاه حيدر بر اثر طغيان رود کليبرچاي قطع و مردم دچار مشکل شده اند.
گفتني است شهرستان کليبر با 98 هزار نفر جمعيت در 183 کيلومتري شمال شرقي تبريز مرکز استان آذربايجان شرقي واقع شده است.

جنگلهای سبز ارسباران را به خاطر منافع چند روزه خراب نکنید

این مطلب را بخاطر حمایت از حفاظت جنگلهای ارسباران عیناً از وبلاگ انجمن حمایت از محیط زیست ارسباران منتشر میکنم .

ویلا سازی در مناطق حفاظت شده ی ارسباران واقعیت دارد؟!
به گزارش سبزپرس، ویلاسازان بخش هایی از ذخیره گاه زیستکره و منطقه حفاظت شده ارسباران را با کشیدن دیوار و باز کردن راه های غیرقانونی در اختیار خود قرار داده اند و در منطقه بکر اقدام به ویلا سازی کرده اند.
یک منبع آگاه که تمایلی به افشای نام خود نداشت به سبزپرس گفت: زمین خواران در بخشی از جنگل دیوار کشی می کنند و گیاهان و درختان آن را از بین می برند. بعد از مدتی مدعی می شوند که این زمین از قدیم ملک خصوصی آنها بوده است و اداره محیط زیست هم کاری به کار انها ندارد.
او هم چنین اضافه کرد: منطقه حفاظت شده ارسباران به خاطر ویژگی هایی که دارد، به عنوان ذخیره گاه زیستکره شناخته شده و سازمان محیط زیست وظیفه دارد تا از آن حفاظت کند. این منطقه در محدوده شهرستان کلیبر قرار دارد اما اداره محیط زیست این شهر به دلیل فشارهای برخی از افراد سرشناس و با نفوذ جلوی این تخریب ها را نمی گیرد.
به گفته این منبع آگاه، برخی از این افراد بانفوذ در پست های رسمی استان حضور دارند و با استفاده از قدرت خود، اقدام به راهسازی و ویلاسازی غیرقانونی در ارسباران می کنند.
او گفت: در حال حاضر راه های انشعابی زیادی در میان جنگل احداث شده تا بعداً راه برای ساخت ویلا های جدید هموار شود.
"ارسباران" با مساحتی بالغ بر 72 هزار هکتار از سال 1352 به عنوان منطقه حفاظت شده شناخته شده است. به دلیل اهمیت ویژه این منطقه و همچنین خصوصیات منحصر به فرد اکولوژیک، یونسکو در سال 1355 منطقه حفاظت شده ارسباران را به عنوان "ذخیره گاه زیستکره" معرفی کرد و در ردیف مناطقی چون "خارتوران" (در سمنان) و "حرا" (در هرمزگان) قرار داد.
عمده پوشش گیاهی این منطقه جنگلی را درختان بلوط تشکیل می دهند. همچنین گونه گیاهی حمایت شده "سرخدار" که برابر قانون، قطع و سرشاخه زنی آن ممنوع است، در این منطقه وجود دارد.
جانوران نادری چون، سیاه خروس، قرقاول، خرس قهوه ای، پلنگ، سیاه گوش و لوس مار نیز در این منطقه زندگی می کنند.
جوابیه ریاست اداره ی کل محیطزیست آذربایجان شرقی:
سبزپرس – گروه محیط طبیعی: ویلا سازان و زمین خواران، با حمایت برخی از افراد بانفوذ در شهر کلیبر، قلب ذخیره گاه زیستکره "ارسباران" در آذربایجان شرقی را هم مورد هجوم قرار دادند
بیوک رئیسی به خبرنگار سبزپرس گفت: اگر در منطقه حفاظت شده، کسی برای ساخت ویلا اقدامی کرده باشد حتما با او برخورد صورت گرفته و پرونده قضایی برای او تشکیل شده است.
او به تعداد و چگونگی پرونده های تشکیل شده اشاره ای نکرد.
رئیسی همچنین تاکید کرد: ویلاهایی که در نزدیکی شهرستان کلیبر ساخته شده، در منطقه حفاظت شده قرار ندارد و محل احداث این ویلاها در محدوده تحت نظر سازمان منابع طبیعی قرار دارد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی اعلام کرد: هر کسی که مدعی است ویلاها در منطقه حفاظت شده قرار دارند، با من تماس بگیرد تا به اتفاق هم برای بازدید به منطقه برویم.
اظهارات رئیسی در حالی است که چند تن از ساکنان شهرستان کلیبر طی تماس با خبرنگار سبزپرس، نسبت به بی توجهی ها به منطقه حفاظت شده ارسباران و همچنین ساخت ویلا در این جنگل های منحصر به فرد معترض بودند.
این ساکنان محلی معتقدند که ساخت و سازها در این منطقه با حمایت برخی از افراد بانفوذ شهر کلیبر صورت می گیرد.
منطقه حفاظت شده ارسباران، یکی از اولین مناطق طبیعی ایران است که به عنوان حفاظت شده معرفی شده است. این منطقه در سال 1352به عنوان حفاظت معرفی شد و در سال 1355 از سوی یونسکو به عنوان ذخیره گاه زیستکره شناخته شد.
عکس هایی از ویلا سازی در ارسباران:

امید که مسئولین بیش از این از این مسئله حیاتی حمایت بکنند. وبلاگ شهرستان جلفا