بیایید سوم شهریور را بخاطر ایستادگی و شهادت سه سرباز سرافراز ایرانی ، در مقابل قوای تا بن دندان مسلح روس در سوم شهریور 1320 "روز جلفا " نام گذاری نماییم

۱۳۸۸ اردیبهشت ۳, پنجشنبه

راه آهن جلفا




راه‌ آهن‌ جلفا
نخستين‌ بار راه‌آهن‌ آذربايجان‌ بدست‌ دولت‌ روس‌ تزاري‌ در سال‌ 1913 ميلادي‌ ( سال 1281 – 1282 شمسی ) آغاز شد. و درتابستان‌ همان‌ سال‌ پيش‌ از آغاز جنگ‌ جهاني‌ اول‌ نقشه‌ برداري‌ راه‌آهن‌ جلفا آغاز شد و در پايان‌ همان‌ سال‌ به‌ پايان‌ رسيد. در زمستان‌ سال‌ 1913 طرح‌ آن‌ تهيه‌ و هزينه‌ پيش‌بيني‌ شده‌ تنظيم‌ گشت‌ و در سال‌1914 مجموعه‌ آنها براي‌ تصويب‌ به‌ وزارت‌ راه‌ روسيه‌ ارسال‌ شد. در اوايل‌ همين‌ سال‌ كارهاي‌ مقدماتي‌اين‌ راه‌ از قبيل‌ سفارش‌ دادن‌ وسايل‌ ساختماني‌ ماشين‌ هاي‌ لازم‌ ولوازم‌ ارتباطي‌ و غيره‌ انجام‌ گرفت‌. درماه‌ مه‌ 1914 ميلادي‌ يعني‌ درست‌ دو ماه‌ پيش‌ از جنگ‌ جهاني‌ اول‌ كارهاي‌ ساختماني‌ راه‌آهن‌ آذربايجان‌آغاز شد. با شروع‌ جنگ‌ جهاني‌ اول‌ و ورود دولت‌ عثماني‌ به‌ جنگ‌ و اتحاد امپراتوري‌ آلمان‌ در ماه ‌دسامبر 1914 قشون‌ تركهاي‌ عثماني‌ داخل‌ آذربايجان‌ شد و در ماه‌ ژانويه‌ 1915 وارد تبريز گرديده‌ وخطآهن‌ آذربايجان‌ را تا مرند اشتغال‌ كردند.
مشخصات‌ فني‌ راه‌آهن‌ قديم‌ آذربايجان‌ عرض‌ راه‌آهن‌ جلفا به‌ تبريز و بندر شرفخانه‌ به‌ تبريز هم‌ عرض‌ راه‌آهن‌ روسيه‌ (1524) ميليمترسازنده‌ اين‌ خط مهندس‌ آناتول‌ ترسكينشكي‌ روسي‌ بود كه‌ پس‌ از انقلاب‌ روسيه‌ به‌ تابعيت‌ ايران‌ در آمد و در ساختن‌ راه‌آهن‌ ايران‌ همكاري‌هاي‌ مؤثري‌ نمود .
از منتهي‌اليه‌ پل‌ فلزي‌ شركت‌ راه‌آهن‌ جلفا به‌ تبريز تا محور ايستگاه‌ تبريز (واغزال‌ ) طول‌ راه‌آهن‌مزبور 147 كيلومتر و 412 متر است‌ هنگامي‌ كه‌ راه‌آهن‌ جلفا به‌ تبريز را مي‌ساختند چون‌ بين‌ جلفاي‌روس‌ و رود ارس‌ يعني‌ تا اوايل‌ پل‌ فلزي‌ راه‌ آهني‌ وجود نداشت‌ شركت‌ جلفا به‌ تبريز ناگزير شد. اين‌فاصله‌ را هم‌ كه‌ طول‌ آن‌ يك‌ كيلومتر و 477 متر بود به‌ هزينه‌ خود راه‌ آهن‌ ساخته‌ و خط را به‌ راه‌ آهن‌ روسيه‌ اتصال‌ دهد. درازاي‌ راه‌آهن‌ جلفا به‌ تبريز بدون‌ راه‌آهني‌ كه‌ بين‌ رود ارس‌ و جلفاي‌ روس‌ واقع‌ است‌ به ‌انضمام‌ دو راهه‌ درياچه‌ اروميه‌ بالغ‌ بر 202 كيلومتر و 706 متر مي‌باشد .
خط فرعي‌ ايستگاهها از جلفا به‌ تبريز در حدود 18/755 كيلومتر بوده‌ خط اصلي‌ راه‌آهن‌ جلفا به‌تبريز داراي‌ 9 ايستگاه‌ و 10 توفقگاه‌ و نيم‌ ايستگاه‌ مي‌باشد. پل‌ فلزي‌ رودخانه‌ ارس‌ در مرز ايران‌ داراي‌ يك‌ دهانه‌ بطول‌ 106/67 متر است‌. كه‌ فاصله‌ ميان‌ دو پايه‌ آن‌ بطول‌ 109/20 متر مي‌باشد. عرض‌ پل‌ شش‌متر است‌. خيز طاق‌ پل‌ به‌ بلندي‌ 16/20 متر و وزن‌ آن‌ 598/850 تن‌ مي‌باشد. راه‌آهن‌ آذربايجان‌ طبق‌پيمان‌ مورخه‌ 4 بهمن‌ 1291 شمسي‌ (24 ژانويه‌ 1913) كه‌ بين‌ حسن‌ وثوق‌الدوله‌ وزير امور خارجه ‌دولت‌ ايران‌ و بانك‌ استقراضی‌ روسيه‌ به‌ امضا رسيد. از طرف‌ ديگر دولت‌ روسيه‌ تزاري‌ ساخته‌ شد و پس‌از انقلاب‌ روسيه‌ و روي‌ كارآمدن‌ دولت‌ شوروي‌ سوسياليستي‌ مطابق‌ پيمان‌ مورخه‌ 1299 شمسي‌(فوريه‌ 1921) تمام‌ تاسيسات‌ آن‌ به‌ دولت‌ ايران‌ واگذار گرديد. واز آن‌ پس‌ اداره‌ آن‌ بعهده‌ وزارت‌ راه ‌سپرده‌ شد. عرض‌ خط اين‌ راه‌آهن‌ 1524 ميليمتر. مطابق‌ عرض‌ خطوط روسيه‌ بود كه‌ از عرض‌ خط سراسري‌ ايران‌ 89 ميليمتر عريض‌تر است‌. بعداًعرض‌ راه ‌آهن‌ آذربايجان‌ برابر با عرض‌ بين‌المللي‌راه ‌آهن‌ ايران‌ شد. در طول‌ خطوط اصلي‌ و فرعي‌ راه‌آهن‌ آذربايجان‌ تا پيوستن‌ آن‌ به‌ خط راه ‌آهن ‌سرتاسري‌ ايران‌ جمعاً در حدود 750 طاق‌ پل‌ آبرو دارد. مهمترين‌ آنها پل‌ آهني‌ ارس‌ واقع‌ در جلفا در147 كيلومتري‌ كه‌ طول‌ آن‌ 106 متر و عرض‌ آن‌ 6 متر است‌. راه‌آهن‌ آذربايجان‌ در طول‌ خطوط خود درمحور تبريز ـ مرند جلفا فقط داراي‌ يك‌ تونل‌ مي‌باشد كه‌ در كيلومتر 123 واقع‌ گرديده‌ و طول‌ آن‌124/85 متر است‌.
در سال‌ 1336 دولت‌ ايران‌ راه‌آهني‌ را كه‌ سابقٹ از طرف‌ روسهاي‌ تزاري‌ از جلفا به‌ تبريز از تبريز به‌صوفيان‌ و شرفخانه‌ كشيده‌ شده‌ و عرض‌ آن‌ بيش‌ از راه‌آهن‌ معمولي‌ بود. بر چيده‌ شد و از نواره‌ آهني‌ به‌عرض‌ معمولي‌ و بين‌المللي‌ راه‌آهن‌ ايران‌ يعني‌ 1435 ميليمتر و طول‌ آن‌ 146 كيلومتر از جلفا به‌ تبريزكشيده‌ شده‌ است‌. راه‌آهن‌ تبريز به‌ جلفا داراي‌ 9 ايستگاه‌ است‌ و از شهرهاي‌ صوفيان‌ مرند ـ هاديشهرعبور مي‌كند.2
منابع مورد جستجو :
1 2 3 4 5 6

هیچ نظری موجود نیست: