قلعه گاوور
در بیست و پنج متری شرق جلفا و بلافاصله در کنار رود ارس که مرز دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان را تشکیل میدهد بقایای قلعه ای از دوره اورارتوئی وجود دارد . از میان بخشی از این قلعه یک جاده آسفالته جلفا را از طریق علمدارِ گرگر ( هادیشهر ) در مقابل اردوباد کشور آذربایجان مربوط میکند .
گمان میرود که ساختمان راه دروازه اورارتوئی قلعه گاوور را کا در یک فرورفتگی قرار داشته است با خاکریزی کنار خط جاده پوشانده ولی هنوز میتوان امتداد دیوارها را تقریباً بی وقفه دنبال کرد . حتی گاهی دیوار ها ئی با برجستگی های مضاعفدر گوشه آنها به ارتفاع چهار متر بجای مانده است .رشته های دیوار از وضع سطح و الارض تبعیت میکنند . تبعیت دیوارها از تضاریس سطح الارض در فن معماری اخیر اورارتو معمول بوده است . مقدار کمی سفال اورارتوئی از این قلعه بدست آمده است ، که مربوط به اواخر دوره ارارتوئی میباشد . و همچنین بغیر از اینها اشیاء گلی قرن ششم پیش از میلاد و بالاخره خرده سفال های بی لعاب اوایل قرون وسطی پیدا شده است .گمان میرود که پیش آمدگیهای گرد استحکامی در بعضی قسمتهای دیوار عتیق به آن اضافه شده است ، از جمله کارهای گِلی مربوط به دوره های ساسانی – اسلامی می شود .
البته قبل از احداث جاده مرزی این قلعه کاملاً به رودخانه ارس چسبیده بود که با احداث جاده قسمتی از دیوارهای شمالی آن تخریب و از بین رفته است . درست در وسط قلعه محل حوض مانندی وجود دارد که بوسیله تونل زیر زمینی آب را از ارس به وسط قلعه انتقال می داد تا موقع جنگ و یا محاصره به راحتی به آب دسترسی داشته باشند .
آنچه از قلعه باقی مانده ، دیوارهای سنگی عظیم که قطر آنها به چهار متر بالغ می شود ، از سنگهای بزرگ که بعضی از آنها دو متر مکعب ساخته شده است . بعضی از دیوارها سالم و قسمتی از آن ویران شده است .
در بیست و پنج متری شرق جلفا و بلافاصله در کنار رود ارس که مرز دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان را تشکیل میدهد بقایای قلعه ای از دوره اورارتوئی وجود دارد . از میان بخشی از این قلعه یک جاده آسفالته جلفا را از طریق علمدارِ گرگر ( هادیشهر ) در مقابل اردوباد کشور آذربایجان مربوط میکند .
گمان میرود که ساختمان راه دروازه اورارتوئی قلعه گاوور را کا در یک فرورفتگی قرار داشته است با خاکریزی کنار خط جاده پوشانده ولی هنوز میتوان امتداد دیوارها را تقریباً بی وقفه دنبال کرد . حتی گاهی دیوار ها ئی با برجستگی های مضاعفدر گوشه آنها به ارتفاع چهار متر بجای مانده است .رشته های دیوار از وضع سطح و الارض تبعیت میکنند . تبعیت دیوارها از تضاریس سطح الارض در فن معماری اخیر اورارتو معمول بوده است . مقدار کمی سفال اورارتوئی از این قلعه بدست آمده است ، که مربوط به اواخر دوره ارارتوئی میباشد . و همچنین بغیر از اینها اشیاء گلی قرن ششم پیش از میلاد و بالاخره خرده سفال های بی لعاب اوایل قرون وسطی پیدا شده است .گمان میرود که پیش آمدگیهای گرد استحکامی در بعضی قسمتهای دیوار عتیق به آن اضافه شده است ، از جمله کارهای گِلی مربوط به دوره های ساسانی – اسلامی می شود .
البته قبل از احداث جاده مرزی این قلعه کاملاً به رودخانه ارس چسبیده بود که با احداث جاده قسمتی از دیوارهای شمالی آن تخریب و از بین رفته است . درست در وسط قلعه محل حوض مانندی وجود دارد که بوسیله تونل زیر زمینی آب را از ارس به وسط قلعه انتقال می داد تا موقع جنگ و یا محاصره به راحتی به آب دسترسی داشته باشند .
آنچه از قلعه باقی مانده ، دیوارهای سنگی عظیم که قطر آنها به چهار متر بالغ می شود ، از سنگهای بزرگ که بعضی از آنها دو متر مکعب ساخته شده است . بعضی از دیوارها سالم و قسمتی از آن ویران شده است .
منطقه جلفا در زمان تمدن اورارتوییان جزء ناحیه سانکی بوتو بوده است .
قلعه گاوور کوچکترین تک بناست که از دوره اورارتو تاکنون در ایران شناخته شده است . با در نظر گرفتن بنای قلعه مانند و موقعیت مرتفع آن در بالای آبادی ( روستای مارازاد ) ، گمان میرود که این بنا در اصل پایگاهی نظامی باشد .
بنظر میرسد در آغاز حکومت کوروش تحت عنوان سلسله شاهنشاهی هخامنشی ، منطقه مرند از عمران و آبادی و پیشرفت خاصی برخوردار و شهرهای آپاریس ( جلفا ) و موروندا یا ماندگارنا ( مرند ) در آن قرار داشته است .
آقای سید اسمائیل وکیلی در کتاب ( آذربایجان پیش از تاریخ و پس از آن ص 23 ) می نویسد :
طبق آگاهیهائی که از تاریخ آشور و باستان شناسان و سنگ نبوشته ها و اسناد تاریخی بدست آمده ، اولین قوم که موسوم به اورارتو و از نژاد متیل الواکی ها (کاس ها ) بود در فاصله میان کوههای سهند و دریاچه وان ، تقریباً در اراضی اخلاط ، ارجیش ، وان ، باش قلعه ، قره کلیسا ، بایزید ، ماکو ، چالدران آواجیق ، خوی ، سلماس ، دیلمان ، مرند ، تبریز ، جولاهه (جلفا ) ، قراچه داغ ، سراب ( سر آو ) ، تقریباً تمامی دامنه های کوه سهند .. دولتی تشکیل داده بودند .
منبع کتاب جلفا از دیر باز تا کنون
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر