بیایید سوم شهریور را بخاطر ایستادگی و شهادت سه سرباز سرافراز ایرانی ، در مقابل قوای تا بن دندان مسلح روس در سوم شهریور 1320 "روز جلفا " نام گذاری نماییم

۱۳۸۸ دی ۲۰, یکشنبه

سفری به آستامال

سفری به آستامال
بار دیگراین توفیق نصیبمان شد تا زیبای های محیطزیست ارسباران را در قالب گزارشی به شما خوانندگان عزیز نشریه گویا و علاقمندان زیست محیطی کشور تقدیم کنم .هنگامی که نام ورزقان در ذهنتان تداعی می شود بی اختیار سلولهای خاکستری مغزتان معادن ورزقان را در کنار نام این شهر عجین می سازد .عدم اطلاع رسانی مناسب در شناساندن جاذبه های گردشگری این محدوده از ارسباران بیشتر مکانهایی که توان بالقوه ای برای تبدیل شدن به منطقه ی نمونه ی گردشگری دارند از امکانات دولتی محروم شده اند .البته یادمان نرود مناطقی مانند چیچکلی از گردشگری نیمه جان منطقه آسیب دیده اند. مناطق زیبایی که در این گزارش مورد اشاره قرار گرفته شده است از بلندیهای روستای آستامال شروع و به روستای قشلاق از توابع سیه رود ، ختم می شود . صبح ساعت 5:30 به سمت ورزقان حرکت می کنیم .مقصد ما روستای آستامال از توابع شهرستان خارواناست. بعد از گذر از ورزقان و پیمودن مسافتی به سمت خاروانا در کنار کافه ای به نام((کافه ی عمورجب)) که در مابین جاده ی ورزقان – خاروانا قرار دارد توقف کوتاهی می کنیم و پس از پر کردن فلکس هایمان از آب داغ به مسیر ادامه می دهیم .این مسیر به علت قرار گرفتن در ارتفاعات کوهستانی چشم اندازهای خاصی دارد که بعضا به صورت پوشش گیاهی تنک نیز دیده می شود. در مسیر خاروانا پس از عبور از پیچ های پی در پی که به ((گال دولاسی)) معروف است و فاقد امنیت لازم است به قلعه جوشین می رسیم . این قلعه که درسمت چپ جاده قرار گرفته است پیشینه ای تاریخی دارد و ازمناطق توریستیک منطقه است .جاده خاروانا را همچنان ادامه می دهیم و پس از رسیدن به سه راهی آستامال که در جوار این سه راهی خرابه های کافه ای به نام ((علیار قهوه سی)) مشاهده می شود،به سمت راست تغییر مسیر می دهیم .جاده ی آستامال جاده ایست خاکی که فراز و نشیب بسیار دارد.این مناطق به علت کوهستانی بودن منطقه قبلا دارای گونه های مختلف حیات وحش بوده که ازآنها می توان به قوچ ومیش ارمنی اشاره کرد که متاسفانه چند دهه پیش به علت شکار بی رویه نسل این گونه در این منطقه منقرض شده البته بیشتر در صخره های این کوهها کل و بز نیز زیست می کرده اما متاسفانه این گونه نیز منقرض شده و فقط حدود 5 سال پیش چند راس از این گونه ها درمنطقه دیده شده که احتمالا از کوههای کامتال به صورت گذری به این منطقه آمده بودند و تنها ماجرای کل وبز به این ماجرا ختم می شود . از دیگر گونه های منطقه می توان از پستانداران به گراز، خرس قهوه ای ، شغال و ... و از پرندگان می توان به کبک ، کبک چیل وابیا و پرندگان شکاری چون عقاب طلایی ،لاچین و بالابان اشاره کرد.البته لازم به ذکر است که در فصل مهاجرت ، پرندگان آبزی نظیر اردک سرسبز، خوتکا و ... در رودی دائمی که ازاین ارتفاعات سرچشمه می گیرد دیده می شود.

در میان راه سه قلاده گرگ مشاهده کردیم به سمت دره در حال گریز بودند .مشاهده ی این گوشتخوران سلامت علفخوران منطقه را نشان می دهد.تقریبا ساعت 9 به آستامال می رسیم .روستای آستامال به علت قرار گرفتن در منطقه ای کوهستانی بافت مسکونی متمرکزی دارد . اهالی این روستا ترکی را به لهجه ی شیرینی تلفظ می کنند که بیشتر به لهجه ی روستای حسنو شبیه است .روستا را به سمت زیارتگاه سید جبرئیل پیاده ترک می کنیم .رودخانه ای که از میان روستا می گذرد موجب رونق باغداری در این منطقه شده .همچنین اهالی از طریق کشاورزی و دامداری نیز امرار معاش می کنند.بعد از پیمودن مسافتی قریب به 2 کیلومتر پوشش نیمه جنگلی منطقه نمایان می شود . به علت تنوع گونه های گیاهی ، برگهای درختان در پاییز با الوان گوناگونی مشاهده می شود. به فاصله ای نه چندان دور صفیر گلوله ی شکارچیان در کوهستان سکوت شکنی می کند. حدود ساعت 10:30 دقیقه به زیارتگاه می رسیم. این زیارتگاه دارای اتاق گلی است که داخل آن بخاری هایی قرار داه شده که سوخت آن از چوب درختان تامین می شود یا همان به زبان خودمان ((اودون بخاریسی)) .تقریبا می توان گفت که اینجا از جنوبی ترین مناطق جنگلهای ارسباران است که در کوههای قره داغ قرار گرفته شده اند.اطراف زیارتگاه به وسعت چند هزار متر خاکبرداری و مسطح شده که به موجب این عملیات گستره ی وسیعی از مراتع تخریب شده و بعضا به صورت فرسایش خود را نشان می دهد.گویا قرار بر این است که در صورت تامین بودجه زیارتگاه را توسعه خواهند داد.
بعد از چند دقیقه ای استراحت به سمت منطقه ای که در میان اهالی به ((سلام تپه سی)) مشهور است می پیماییم .در این مسیر از دره ای با نام ((کاغ دره سی))که در میان و اطراف دره درختان جنگلی به هنگام پاییز زیبایی خاصی بخشیده اند.در مسیر صدای سحره کوهی زیبایی را دو چندان کرده است..در منطقه ی سلام تپه سی عظمت کوههای قره داغ با جنگل در هم تنیده شده است. همچنین در مسیری از چیچکلی می توان بعد از گذر دره ی ((قاضی بولاغی)) به سلام تپه سی رسید .بعد از پیمودن مسافتی وارد جنگل می شویم . از ویژگی جالب این جنگلها ارتفاع زیاد درختان به مانند جنگلهای هیرکانی خزری است. در برخی نقاط جنگل تنه ی قطع شده ی درختان مشاهده می شود .بعد از 2ساعت پیاده روی در میان درختان از جنگل خارج می شویم.در این قسمت از منطقه ی سلام تپه سی که بیشتر به صورت مرتعی است اختلاف دامنه ی علفزارها نشان از تعلیف دام می دهد.بعد از طی مسافتی وارد دره ی ((قیریخ پیلله سی)) می شویم. دستگاه GPS در برخی از نقاط از این سلسله کوهها ارتفاع 2100متری نشان می دهد. در این دره آثار زیر و رو کردن خاک در داخل جنگل توسط خوکهای وحشی مشهود است. به گفته ی برخی اهالی در این منطقه پرنده ای بوده که در میان آنها به((مشه خروسی))مشهور بوده که با تطبیق این اطلاعات با دانسته هایم منظور همان قرقاول است .
بوته های زرشک وحشی و انگور وحشی (قوش اوزومی) که عمده منبع تامین غذای قرقاول است د راین منطقه به وفور یافت می شود .بعد از گذر از قیریخ پیلله در زیر صخره ای غار مانند چادر هایمان را دایر می کنیم و بعد از تناول غذایی مختصر به استراحت در میان جنگلهای ارسباران می پردازیم .اما لازم به گفتن است که به علت دور بودن این مناطق نظارت کافی در حفاظت از این جنگلها نمی شود. این جنگلها که به عنوان ذخیره گاه زیست کره محسوب می شوند تنها در مناطق حفاظت شده در امانند اما متاسفانه در مناطق آزاد هیچ توجهی به آنها نمی شود. شب را در کوههای قره داغ و درمیان جنگلهای ارسباران سپری می کنیم .صبح فردا از همان مسیری که آمده بودیم به آستامال بازمی گردیم.
منبع وبلاگ حمایت از محیط زیست ارسباران

۱ نظر:

يوسفيان گفت...

با سلام
ممنون از نظر گرانقدرتان.بيشتر عكسهايي كه در منطقه گرفته شده بود به علت شرايط نا مناسب جوي خوب از آب در نيامده بود.با اين حال برخي از عكسها را برايتان مي فرستم اميدوارم كه مورد پسند واقع شود
موفق و سربلند باشيد
(انجمن حمايت از محيطزيست ارسباران)